Senin, 07 September 2009

Tugas Basa Jawa

Sinau basa Jawa nganthi rasa seneng

Akeh sing ngomong yen basa Jawa iku angel. Malah ana mbarang sing duwe usul yen sinau basa Jawa iku luweh angel tinimbang karo sinau basa manca. Menawa sing duwe usul mau yo wong asli jawa. Saka ndi kok isa ngono? Apa tenan basa Jawa iku angel? Omonge wong tuwa, sing bener basa jawa iku ora angel. Menawa sing nggawe angel yo dadi angel. Basa Jawa dianggep angel amarga ning basa Jawa ana sing diarani undha- usuk utawa unggah- ungguhe basa.
Unggah- ungguhe basa mau didum dadi papat. Ngoko lugu, ngoko alus, karma lugu, karo krama alus. Saka unggah- ungguh basa cacah papat mau sing dianggep gampang dewe yaiku ngoko lugu. Basa ngoko lugu akeh dienggo ana lingkungan jawa, dienggo kanggo omongan wong tuwa karo wong nom utawa cah cilik, karo kanggo omongan cah cilik karo cah cilik, utawa wong tuwa karo wong tuwa sing wis cedhak kumpulane.
Dene unggah- ungguh basa sing dianggep angel yaiku basa krama alus, amarga kudu akeh ngapalke tembung- tembung, aslinipun tembung sing kanggo ngomong wong tuwa. Bab undha- usuk utawa unggah- ungguhe basa mau marang para siswa isa sinau ning sakjrone ulangan basa jawa ning soal.
Wiwit anane Keputusan Gubernur Jawa Tengah Nomer 895.5/01/2005 kurikulum ngenani basa jawa, basa jawa terus dadi ulangan wajib sing diwenehi ning soal- soal saka tahapan SD nganti tekan SMA. Sadurunge ana keputusan gubernur mau, wulangan basa jawa mung dienggo genep- genepan, mung diwulangno ning tahapan SD nganti SMP. Saiki basa jawa mulai ntuk prioritas, muga- muga wae isa miwiti basa jawa dadi luweh mbregad, ora ajeg mrihatinke.
Akeh para ahli basa sing padha ngomong yen sejatine sing mulai basa jawa dadi mrihatinke iku ora liya yo saka wong jawa dewe. Akeh wong jawa ora ngulinakna nganggo basa jawa ning urip saben dinane. Jarene yen basa jawa ora luwes, kurang komunikatif, lan liyo-liyane. Nyatane wektu saiki akeh keluwarga- keluwarga Jawa anggone ngopeni anake ora nganggo basa jawa. Utamane ibu- ibu, ben-a asli wong jawa, nanging kaya- kaya wes padha lali saka basa jawa. Nyatane nalika duwe anak saka lair anake wes dikulinakna nganggo basa Indonesia. Babar pisan ora dikulinakna ngomong basa jawa.
Dadi kabeh bocah padha ora ngerti karo basa jawa. Apa maneh unggah- ungguhe. Akehe ibu- ibu mau padha ngomong yen ning jaman teknologi padha maju iku basa jawa ora pati prelu lan maneh saiki umume padha nganggo basa Indonesia. Amarga milih basa Indonesia wae sing jarene luwih gampang. Usulan mau ana benere nanging uga akeh klirune. Wes dingerteni ana umume yen basa jawa iku ora mung isa kanggo kumpulan wae. Luwih saka iku basa jawa uga isa kanggo ngemong bab tatakrama, sopan santun, lan budi pekerti kanggo para bocah.
Nganthi ngulinakake nganggo basa jawa, menawa para bocah mau isa suwi jaga tatakrama sing bener kaya unggah- ungguhe basa. Basa jawa iku tetep jaga kebenerane iku ketimbang basa liyane. Matur nuwun yaiku conto, aku tahu maca salah siji rubrik pendhidhikan ing majalah Jayabaya, sing nyebutke yen tembung- tembung ning basa jawa iku apik- apik. Lagi anggone ngucapke wae beda karo tembung- tembung ning basa liyane. Upamane tembung “matur nuwun” anggone ngucapke mesthi karo sabar. Beda karo ngucapke tembung thank you , terima kasih, kamsia, sing isa diucapke nganti seru utawa banter. Basa jawa isa disinauni karo cara sing werna- werna, kaya sing isih lan sing tak lakoni. Cara- cara mau upamane, isa sinau saka buku- buku ning sekolahan, khusus para siswa, menawa nemoni bab- bab sing ora cetha kudu wani njaluk ngerti karo bapa utawa ibu guru basa jawa.
Kanggo sing durung ngerti, majalah karo Koran basa jawa iku isine werna- werna, mulai dongeng kanggo para bocah, kabudayan, kasustraan,tekan paramasastra kabeh ana. Nganthi kerep maca wacanan basa jawa mau ora krasa pangerten kita bab basa jawa isa mundhak. Sakwise seneng maca, menawa nemoke bab- bab sing kurang cetha, isa njaluk ngerti karo para sesepuh kepikir ancen langka ning bab basa karo kabudayan Jawa, pantese para sesepuh mau nyata mrantasi temenan. Sakteruse,perkara asil karo ora anggone sinau basa jawa mau gumantung karo awake dhewe- dhewe. Sing wigati, sakdurunge mulai sinau basa jawa luwih dhisik kudu duwe karep sing kuwat nganthi didhasari rasa seneng karo basa jawa. Nglakoni penggawean apa wae menawa didhasari rasa seneng pantese mesthi arep ngetokna asil sing apik lan nyenengke. Luwih apik minangka wong sing dadi kodrate wong jawa ayo padha nduweni rasa seneng karo basa jawa. Sapa maneh sing kudu nyenengi yen ora wong Jawa dhewe. Yo aku karo kowe kabeh.